Kościółek św. Rafała

Kościółek pod wezwaniem św. Rafała Kalinowskiego jest wyjątkowym miejscem, stanowi on materialny wyraz ducha Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku. 17 września 2004 r., podczas Światowego Zjazdu Sybiraków, został konsekrowany przez biskupa pelplińskiego - ks. prof. Jana Bernarda Szlagę.

Inspiratorem budowy kościółka był ks. Edmund Kosznik, zasłużony proboszcz parafii w pobliskim Goręczynie, w młodości zaprzyjaźniony z ks. ppłk. Józefem Wryczą, kapelanem TOW Gryf Pomorski, legendą Kaszub i Pomorza. Ideę budowy poparł i zachęcał do jej realizacji - ks. Prałat Henryk Jankowski, charyzmatyczny kapelan pierwszej „Solidarności”.

Postać św. Rafała podkreśla znaczenie Centrum, jako miejsca pamięci polskiego Sybiru. Św. Rafał Kalinowski był powstańcem styczniowym i członkiem powstańczego Rządu Narodowego. Skazany na karę śmierci, został ułaskawiony i zesłany na Sybir. Po powrocie do kraju wstąpił do zakonu karmelitów bosych, umarł w opinii świętości w 1907 roku w Wadowicach.

Podczas Mszy św. konsekracyjnej, ksiądz biskup Szlaga opowiedział zgromadzonym historię jego brata, który wiele lat spędził w Workucie, co przyczyniło się do jego przedwczesnej śmierci. Tysiące polskich rodzin dotknęły podobne tragedie podczas sowieckich deportacji, trwających od jesieni roku 1939 – do lat powojennych. W tamtym czasie porywano wielu ludzi z miast i wsi Pomorza, następnie wywożono ich w głąb Związku Sowieckiego. Postacią symboliczną stała się młoda Kaszubka Gertruda Jutrzenka-Trzebiatowska, porwana przez sowieckich żołdaków w roku 1945 i wywieziona do obozu koncentracyjnego w Archangielsku. Wróciła do kraju dopiero po 53 latach! 

Nie sposób wymienić wszystkich przedmiotów czy niemal relikwii, które można u nas zobaczyć. Oto wybrane pamiątki znajdujące się w kościółku: belka z Kołymy, z ogrodzenia sowieckiego łagru, z resztkami drutu kolczastego; oryginalne elementy bunkra gryfitów, przekazane przez byłych żołnierzy Gryfa Pomorskiego; 180-letnie ławki z sanktuarium Matki Bożej Królowej Kaszub z Sianowa; ściana prezbiterium zbudowana jest z drewnianych elementów XVIII-wiecznego domu Sybiraka; Belki z Jasnej Góry, pamiętające obronę Częstochowy w okresie potopu szwedzkiego; ponad trzystuletnie belki z Wyspy Spichrzów w Gdańsku. Poza pamiątkami z drewna, oddającymi ducha całego Centrum, w kościółku znajdują się symboliczne kamienie. 

Kamień ma szczególne znacznie w tradycji kościelnej. Oznacza ludzi wierzących, których św. Paweł nazywał lapides politi (kamienie wygładzone, doskonałe). Kamień służył i służy do wznoszenia świątyń oraz do formowania ich architektonicznego wnętrza.

W naszym kościółku znajdują się m.in.: kamień z pierwszej archikatedry na Wawelu, kamień z pierwszego ołtarza romańskiego z archikatedry w Gnieźnie, kamień z fundamentów siedziby Mieszka I na Ostrowie Tumskim w Poznaniu czy kamienie z fundamentów Zamku Królewskiego w Warszawie. Jest tu także kamień z Giewontu, spod krzyża, do którego podążają najdłuższe w Polsce pielgrzymki.

Kościółek pod wezwaniem św. Rafała Kalinowskiego powstał z potrzeby serca. Wiele instytucji i wielu ludzi podarowało bezinteresownie swe cenne pamiątki, by w tym otoczeniu nabrały dodatkowego blasku i żeby edukowały kolejne pokolenia. Dzięki temu historia Polski i Kaszub wyryta w drewnie, zastygła w kamieniu, zapisana we wspomnieniach i w sercach naszych najstarszych rodaków, nie zostanie zapominana. 

Niechaj Centrum Edukacji i Promocji Regionu stanie się arką przymierza między dawnymi i nowymi laty, miejscem edukacji młodego pokolenia i miejscem spotkań nas wszystkich.